చెక్కిన చేతులకు జోహార్లు-2

....అంత అలసటతో, నిస్సత్తువతో ఉన్న నాకు ఎదురుగా కనిపిస్తున్న కట్టడం బయటనుండి చాలా మమూలుగా అనిపించింది. ఇప్పుడు ఇది చూసే ఓపిక నాకు లేదురా మొర్రో అన్నా నన్ను లాక్కొచ్చారే అని మా వాళ్ళని కోప్పడ్డాను. మొదటి ద్వారం దాటి లోపలకి ప్రవేశించాము, ఏదో తెలియని పరిమళం ఆహా కాదు గొప్ప మట్టి వాసన ఆ గాలిలో ఉందనిపించింది. అడుగులు ముందుకువేస్తున్నకొద్దీ కొత్త ఉత్సాహం పరవళ్ళు తొక్కింది. రెండవ ద్వారం దాటగానే నా అలసటంతా మాయమయి నా మొహంమీద చిరునవ్వు, మొత్తం తిరిగి చూడాలన్న ఉబలాటం తొంగిచూసాయి. ఆ అద్భుత కట్టడమే తంజావూరులో ఉన్న "బృహదీశ్వరాలయం". తమిళ్ లో దాన్ని "పెరియ కోయిల్" అంటారు. అంటే పెద్ద కోవెల అని అర్థం. గుడి ద్వారాల పై చెక్కిన కళాకృతులు విస్మయం కలిగించాయి.

ఆలయ మొదటి ద్వారం

రెండవ ద్వారం

ద్వారం గోడలపై శిల్పాలు

ఆ ఆలయ పరిసరాల్లో ఏదో తెలియని గొప్పతనం, మత్తు ఉన్నాయి....అవును మరి ఆ పరిసరాలు మనల్ని వెయ్యేళ్ల వెనక్కి తీసుకునివెళ్ళిపోతాయిగా. దీన్ని తొలుత రాజరాజచోళుడు క్రీ.శ 1010 లో కట్టించాడు. తరువాత వచ్చిన రాజులు క్రీ.శ 11-14 శతాబ్దాల మధ్య కాలంలో మొత్తం ఆలయనిర్మాణాన్ని పూర్తి చేసారు. ఈ గుడి మొత్తం గ్రానైట్ తో కట్టినది. రెండు ద్వారాలు దాటి లోపలకి ప్రవేశించగానే ఆహ్లాదకరమైన ప్రాంగణం, పెద్ద పెద్ద ప్రాకారాలు (500/250 అడుగులు). మేము సాయంసంధ్యవేళ వెళ్లామేమో ఆ నీరెండ కి కోవెల ప్రాగణం అంతా మెరిసిపోతూ కనిపించింది. కోవెల ప్రాకారాలపైనా చిన్న చిన్న నంది విగ్రహాలు అమర్చబడి ఉన్నాయి, అవి గుడి చుట్టూరా ఉన్నాయి. గోడల అవతల నాటబడిన పెద్ద పెద్ద కొబ్బరిచెట్లు ప్రాకారాలపై నుండి కనిపిస్తూ కనులవిందు చేసాయి. విశాలమైన ప్రాంగణం, ఆహ్లాదకరమైన వాతావరణం, కనుసొంపైన కళాకృతులు...ఓహ్ అనిర్వచనీయమైన అనుభూతి, నిజంగా వర్ణనాతీతం.

కాస్త నడిచి ముందుకెళ్ళాక నంది కనిపిస్తుంది. దాదాపు 12 అడుగుల ఎత్తు, 20 అడుగులు వెడల్పు, 25 టన్నుల బరువుగల బృహత్‌నంది. ఈ నందికి మండపాన్ని చోళరాజుల తరువాతి కాలంలో వచ్చిన నాయకర్ రాజులలో అగ్రగణ్యుడైన తిరుమల నాయకర్ కట్టించారట. చిన్నప్పుడు, నంది చెవిలో ఏవైనా మన కోరికలని చెబితే అవి నేరుగా శివును చెవికి చేరుతాయని ఒక నమ్మకం ఉండేది. మేము శివుని గుళ్ళకి వెళ్ళినప్పుడల్లా నా కోరికలన్నీ నంది చెవిలో తప్పనిసరిగా చెబుతూ ఉండేదాన్ని. ఇప్పుడు ఆ నమ్మకాలు తగ్గాయి కాబట్టి సరిపోయింది లేదంటే ఈ నంది చెవిలో చెప్పాలంటే నేను పెద్ద పెద్ద నిచ్చెనలు ఎక్కాల్సి ఉండేది :).

నందిని దాటుకుని ముందుకి నడిస్తే అసలు గుడి వస్తుంది. ఆలయగోపురం ఎత్తు 216 అడుగులు. ఆ గోపురం ఎత్తు, దాని మీదున్న రమణీయమైన శిల్పాలు కనులకు మిరిమిట్లుగొలిపాయి. దాని చుట్టూ తిరిగి ఎంతసేపు చూసినా తనివితీరలేదు. నేను 3-4 రౌండ్లు వేసాను, ప్రతీసారి కొత్తగా ఏదో ఒకటి కనిపిస్తూనే ఉంది. ఆలశిఖరంపై 81 టన్నుల పద్మం ఉంది. అది గ్రానైట్‌తో చేసిన ఏకశిల, ముడుచుకున్న తామరపువ్వు ఆకారంలో ఉంటుంది. దాన్ని 200 అడుగుల ఎత్తు ఎలా ఎక్కించారో, అక్కడ ఎలా అమర్చారో ఇప్పటికీ అంతుబట్టని రహస్యం. BBC వారు the lost temples of India, the stroty of India అని డాక్యుమెంటరీలు తీసారు. అందులో వారు చెప్పిన ఒక ఊహ ఏమిటంటే...."ఆ గుడికి ఒక 15 మైళ్ళ దూరంలో ఒక క్వారీ ఉంది. అక్కడే ఈ పద్మాన్ని తయారుచేసి ఉంటారు. ఆ క్వారీ నుండి గుడి గోపురానికి సమాంతరంగా మట్టినిగానీ, కలపనిగానీ పేర్చి ఉంటారు. అలా పేర్చినదానిపై ఏనుగుల సహాయంతో ఆ 80 టన్నుల పద్మాన్ని చేర్చి ఉంటారు." ఇవన్నీ ఊహలేగానీ నిజంగా ఎలా చేర్చారో ఎవరికీ తెలీదు. ఆ టెక్నాలజీకి సంబంధించిన ఏ వివరాలు మనం భద్రపరచుకోలేదు. ఈరోజుకి భారతదేశంలో అత్యధికంగా 25 టన్నుల బరువుని మాత్రమే మోయవచ్చు. అంతకన్న ఎక్కువగా తీసుకెళ్ళకూడదని రూలు. మరి ఆ కాలంలో 80 టన్నులను ఏనుగుల చేత మోయిస్తూ అంత పైకి తెసుకెళ్ళడమంటే మాటలా! అటువంటి కళాకారులకు, అంతటి కళాపిపాస ఉన్న రాజులకు చేతులెత్తి మొక్కాలి కదా! ఆ BBC కి సంభందిచిన లింక్స్ క్రింద ఉన్నాయి. అందరూ తప్పక చూడండి.

http://www.youtube.com/watch?v=rVHQPWxmdAM

http://www.youtube.com/watch?v=BfhesYL_wp0

ఈ కింది లింక్స్ కూడా చూడండి, మంచి సమాచారం ఉంది.

http://www.youtube.com/watch?v=_QgFLDjKBAk

http://www.youtube.com/watch?v=Q52u4rs3_sI

ఈ వీడియోలు చూసాక అక్కడ ఆ గుళ్ళో రాజు గారు, ఆ శిల్పులు నడయాడుతున్నట్టు, నేను వారి పక్కనుండే నడిచివెళ్ళినట్టు ఏదో అనుభూతి కలిగింది.

ప్రధాన గుడి గోపురం

గోపురం పైన 80 టన్నుల ముకుళిత పద్మం

గుడి బయట కథ అయిపోలేదు, ఇంకా ముఖ్య విశేషాలు బోలెడున్నాయి. ముందు లోపలికి వెళ్ళి, శివుని దర్శించి మళ్ళీ బయటకి వచ్చి మిగతావి చూద్దామే, రండి మరి. లోపలకి వెళ్లగానే ఈశ్వరుడు దర్శనమిచ్చాడు. నిజంగా బృహదీశ్వరుడే, ఎంత పెద్ద లింగం! బాబోయ్, రెండు కళ్ళు చాలవు...నిజంగా కళ్ళారా చూసితీరవలసిందే. లింగాన్ని చక్కగా కన్నులపండువుగా అలంకరించారు. మేము వెళ్ళేటప్పటికి హారతి ఇస్తున్నారు.

బృహదీశ్వరుడు

నాకు మనసు మనసులో లేదు, ఏదో ఉద్వేగం, మనసు నిండినప్పుడు కలిగే ఆనందం....అటు బయట ఆలయ ప్రాంగణాన్ని చూడాలా, ఆలయం పై చెక్కిన కళాకృతులను చూడాలా, లోపల శివుని చూడాలా, బయట నందిని చూడాలా ఎన్నని చూడాలి, ఎన్నిసార్లు చూడాలి. అన్నిటినీ మళ్ళీ మళ్ళీ తనివితీరా చూసేయాలని ఆతృత, ఒకచోట నిలువలేకపోయాను. బయటకొచ్చి మళ్ళీ ప్రధాన గోపురం చుట్టూ మళ్ళీ చక్కర్లు కొట్టాను, ఎన్ని సార్లు చూసినా తనివితీరితేగా!

ఎంతో మనోహరంగా ఉంది కదా ఆలయప్రాంగణం. ఎన్నిసార్లు చుటూ తిరిగి చూసానో నాకే తెలీదు. కానీ అప్పటికి నాకు తెలీదు ఇంకా చూడవలసిన అద్భుతాలు ఆ గుళ్ళో చాలా ఉన్నాయని. ప్రధాన గోపురానికి కాస్త ఎడంగా ఎడమచేతివైపు వెళ్ళాం. అక్కడ వరుసగా లింగాలు ప్రతిష్టించబడి ఉన్నాయి. ప్రతీ లింగానికి చిన్న గదిలాంటిది కట్టబడి, ఆ గదికి ఊచలు పెట్టి ఉంచారు. అబ్బ ఈ ఊచలెందుకు పెట్టారో, దగ్గరకి వెళ్ళి చూడనీయకుండా అని కాస్త విసుక్కున్నాను అప్పుడు. మొత్తం లింగాలు ఎన్ని ఉన్నాయో లెక్కపెట్టలేదుగానీ దాదాపుగా 50-60 ఉండొచ్చు. రకరకాల పరిమాణాల్లో ఉన్నాయి. ఇక్క్డ అతి ముఖ్యంగా చెప్పుకోవలసినది ఆ లింగాల వెనకాతల గోడల మీద వేసిన బొమ్మలు. అవేమి చిత్రాలు, అదేమి కళ, అదేమి సృష్టి!.....అన్నీ సహజసిద్ధమైన రంగులతో వేసినవి. శివుని రూపాలు, పురాణ కథలు ఇలా రకరకాలుగా ఉన్నాయి. ఎప్పుడో వెయ్యేళ్ల క్రితం వేసిన రంగులు ఈనాటికీ చెక్కుచెదరక అలా ఉన్నాయంటే వేసిన ఆ మహానుభావులను ఏమని పొగడాలి! ఎన్నిసార్లు వేనోళ్ళకొనియాడినా సరిపోతుందా! ఆ చిత్రపటాల్లో ఒక్కటి కూడా ఆర్టిఫిషియల్ కెమికల్స్ తో వేసినవి లేవుట. అన్నీ నేచురల్ కలర్సే. అంత మంచి వర్ణాలను ఎలా సంపాదించారో, వాటి కలయికలో ఉన్న రహస్యాలేమిటో ఈనాటికీ ఎవరికీ తెలీదుట. తన్మయత్వంతో, అచ్చెరువుతో అలా కళ్ళు అప్పగించేసి ఓ 10-15 గదులు చూసినతరువాత అర్థమయింది వాటికి ఊచలు ఈ మధ్యనే పెట్టారని, అలా పెట్టవలసిన అవసరం ఎంతైనా ఉందని. ఎందుకంటే.....ఆ ముచ్చటైన చిత్రాల పక్కనే గోడల మీద "రాజేష్ లవ్స్ రమ, నాకు పరీక్షలో 100 మార్కులు రావాలి, ఓం నమశ్శివాయః, బోలెడు లవ్ సింబల్స్, బాణాల గుర్తులు, వాటికి అటు ఇటు అమ్మాయిల, అబ్బాయిల పేర్లు, తమిళ్ ఈజ్ గ్రేట్, నాయకర్ రాజులు తెలుగువారు...ఇలా అన్ని రకాలూ రాసేసారు మన జనాలు. ఆ చూడచక్కని చిత్రాల పక్కనే ఇవీ కనబడుతున్నాయి కంట్లో నలకల్లా. తమిళ ప్రభుత్వానికి మన పురజనుల క్రియేటివిటీ కాస్త ఆలశ్యంగా అర్థమైనట్టుంది. మరీ అంత సృజనాత్మకతని తట్టుకోలేక ఊచలు పెట్టేసినట్టున్నారు. సరే అసలు కథలోకి వద్దాం. మరి ఆ వి"చిత్రాల"ను మచ్చుకి కొన్ని మీరూ చూడండి.

ఎడమ పక్కన కనిపిస్తున్న ఊచల వెనకాలే లింగాలు ఉన్నాయి

ఇది బృహత్‌నంది ఉన్న మండపం పై కప్పు మీద వేసిన చిత్రం

ఇలా మొత్తం అన్నీ చూసేసరికి రెండు గంటలు పట్టింది. నాకసలు కాళ్ళు నొప్పులూ లేవు, అలసటా లేదు. పైగా ఇంకో రెండు మూడు ఇలాంటి గుళ్ళైనా తిరిగేయగలనంత ఉత్సాహం, మనసు నిండిన సంతోషం. మనసుకి కలిగిన ఉత్తేజం శరీరపు నొప్పులను పోగొట్టింది. మొదట్లో ఆలయ ప్రాంగణంలోకి అడుగుపెట్టగానే మత్తుని కలిగించే మట్టి వాసన వచ్చిందని చెప్పాగా, అదేమిటో ఇప్పుడు తెలిసింది....అవును మట్టి వాసనే గత చరిత్రపు కళా వైభవాలను ఇముడ్చుకున్న మట్టి వాసన. గుండెలనిండా మరొక్కసారి గట్టిగా పీల్చుకున్నాను. అది నా జీవితంలో ఒక గొప్ప రోజు, మనకున్న గొప్ప శిల్పులను, చిత్రకారులను తలుచుకుని పులకించిన రోజు. వారెవరో, పేర్లేమిటో తెలీదు. కనీసం వారి మొహాలైనా ఎలా ఉంటాయో తెలీదు. కానీ ఈరోజు వారిని తలుచుకుని ప్రణామాలర్పిస్తున్నామంటే....వారు నిజంగా ధన్యజీవులు, కారణజన్ములు. ఎన్నటికీ మరచిపోలేని అనుభూతులను మిగిల్చింది బృహదీశ్వరాలయం. కానీ అంత సంతోషంలోనూ ఒక చిన్న బాధ, గుండెలో ఏమూలో కలుక్కుమంటున్న నొప్పి. అంతటి కళని, సాంకేతిక పరిజ్ఞానాన్ని ఈరోజుకి మనం నిలుపుకోలేకపోయామే అని.

ఇలా నేను దీని గురించి విశదీకరించి రాయడానికి కారణం ఆ మధుర స్మృతులను మరొక్కసారి నెమరువేసుకోవడానికి, ఆ మన "గొప్ప" ని మీకందరికీ రుచి చూపించి, మిమ్మలనందరినీ అక్కడకు వెళ్ళేలా ప్రేరేపింపజేయడానికి. ఎక్కడకి వెళ్ళినా, వెళ్ళకపోయినా తంజావూరు వెళ్ళండి. జీవితంలో ఒక్కసారైన చూడల్సిన ప్రదేశం బృహదీశ్వరాలయం, మిస్ అవ్వకండి.

మరికొన్ని చక్కని చిత్రాలు -బృహదీశ్వరాలయం

http://www.youtube.com/watch?v=ruGIkMAKq8k&feature=related

(ఇంకా ఉంది)

మరి కొన్ని అద్భుతాలకోసం కాస్త వేచి చూడాల్సిందే, తప్పదు మరి :)